Yer Elması Yetiştiriciliği
12 Temmuz 2024

Yer Elması Yetiştiriciliği


Yer elması, ticari açıdan belirli bir değeri olmayan bir sebzedir. Türkiye'deki ekim alanları yıllara göre değişiklik göstermektedir. Ülkemizde yer elması yetiştiriciliği ortalama 25-30 hektarlık bir alanda yapılmaktadır. Türkiye'de yer elması yetiştiriciliği için özel olarak bir yer ayrılmamaktadır. Genellikle bahçelerin veya arazilerin köşelerinde veya sınır kısımlarında, sınır bitkisi olarak ekilir. Uzmanlar tarafından son yıllarda yapılan analizlerde yer elması yumrularının büyük oranda inülin (fruktoz homopolisakkariti) ve glikoz içerdiği belirlenmiştir. Bu nedenle lezzetli ve tatlı olduğu, nişasta içermediği için kalorisinin düşük olduğu belirtilmiştir. Bu özelliğinden dolayı son yıllarda diyetisyenler tarafından yer elmasına ilgi artmış ve tarla tarımı biçiminde üretimi yoğunluk kazanmıştır.

Yer Elmasının Morfolojik Özellikleri

Yer elması, kabuk rengine göre sarı ve kırmızı kabuklu olarak iki gruba ayrılmaktadır. Sarı kabuklu olan yer elması daha çok yemeklik olarak kullanılır. Yumrular patatese benzer, oldukça iri ve düzgün şekillidir. Kırmızı kabuklu olanların ise yumruları girintili ve çıkıntılı olup şekilsizdir. Yumruları genellikle ufak olup sanayide veya hayvan yemi olarak kullanılır. Toprak altında kalan yumrular veya üretim için toprağa atılan yumrular üzerinde gözler bulunur. Bu gözlerden sürgün ve kökler oluşur. Yumru üzerinden çıkan kökler derinlemesine ve yanlara doğru büyür. Genelde köklerin yüzde 60-70'i toprağın 25-35 santim derinliğinde bulunurlar. Sebzesi, toprak altındaki köklerin uç kısımlarının aşırı büyüme sonucu oluşan yumrulardır. Bitkinin beslenme durumuna göre sayıları ve büyüklükleri değişir. Tohum olarak kullanılan bir yumrudan gelişen bitkiden 10-30 adet arasında yumru alınabilmektedir, ancak yumru sayısının fazla olması yumrunun küçülmesine neden olur.

Yer Elmasının Yetiştirilme Koşulları

Yer elması, yaşam alanı ve sıcaklık bakımından çevre koşullarına uyum kabiliyetine sahiptir. Bu nedenle dünya üzerinde hemen hemen her yerde yetiştirilebilmektedir. Bitki gelişimi için en elverişli ve en iyi olan sıcaklık 20-25°C'dir. Bitkinin toprak üstü kısımları sıfır derece soğuktan zarar görür. Toprak altındaki yumruları ise eksi 15-20°C'deki soğukları donmadan atlatabilir. Gün uzunluğu bakımından yansızdır. Ancak gün uzunluğunun fazla olduğu durumlarda bitki verimi daha yüksek, gelişimi daha güzel olur. Kısa bitkisel devresi olan yerlerde bitki boyu kısa kalır. Bunun yanında toprak altındaki yumruların da miktarı ve büyüklüğü çok düşer.

Yer Elmasının Yetiştirilme Şekli

Yer elması, toprak bakımından kısmen seçicidir. Ağır, taşlı ve killi topraklardan hoşlanmaz. Bu tür topraklarda yumru kısmı düzgün gelişmez ve ufak kalır. Taşsız ve kilsiz, kumlu tınlı ve tınlı topraklarda yumrular düzgün biçimli ve iri olurlar. Toprakta organik maddenin yüksek olması kalite ve verim bakımından oldukça faydalıdır. Yer elması yetiştirilecek toprak gübrelenip, pullukla derince sürülür. Tohum olarak kullanılacak yumrular Mart ayı içinde sıralı olarak ya da ocak usulü toprağın 7-10 santim derinliğine dikilir. Genelde tohumluk olarak 25-50 gram ağırlıkta küçük yumrular tercih edilir. Sıra usulü yetiştiricilikte 60-70 santim aralıklarla 7-10 cm derinlikte seki açılır. Bu seki 25-30 santim sıra üzeri mesafelerle yumrular dikilir ve daha sonra bu yumruların üzeri tavlı toprakla kapatılır. İki hafta sonra yumrular sürgün oluşturarak toprak yüzeyinde görülmeye başlar. Yüz metrekarelik alanda yaklaşık 25-50 gram ağırlıkta olan 100 kilogram tohumluk yumru kullanılır. Gelişme dönemi boyunca 3-5 defa çapa işlemi yapılır. Sürgünler yeterli boyu aldıklarında son çapa ile boğaz doldurma yapılır. Yer elması suyu seven bir bitki olarak bilinse de aslında fazla rutubetli topraklardan hoşlanmaz. Toprakta suyun fazla olması ve toprağın devamlı ıslak olması yumruların hastalanmasına ve çürümesine neden olur. Yer elması sıra usulü yetiştiriliyorsa su karıklara verilir. Ocak usulü yetiştiricilikte ise yağmurlama ya da salma şeklinde su verilir. Yer elması yetiştiriciliğinde zararlılar ve hastalıklarla ilgili fazla araştırma ve bilgi bulunmamaktadır. Ancak köstebek, danaburnu ve fare gibi zararlılar yumrulara önemli ölçüde zarar verdikleri bilinmektedir.

Yer Elmasının Olgunluk ve Hasat

Yer elması bitkileri Temmuz ve Eylül aylarında çok gösterişli sarı renkte çiçekler açar. Ekim ayı başlarından itibaren bitki çiçek ve diğer toprak üstü dal ve yaprakları kurumaya başlar, ardından hasada başlanabilir. Hasat genellikle elle veya mekanik olarak yapılır. Hasat edilen yer elması yumruları, depolama koşullarına dikkat edilerek saklanmalıdır. Yumruların uzun süre taze kalabilmesi için serin, kuru ve karanlık bir ortamda muhafaza edilmesi önerilir.

Ekonomik Önemi ve Kullanım Alanları

Yer elması, son yıllarda diyetisyenler ve sağlıklı yaşam meraklıları arasında popülerlik kazanmıştır. Düşük kalorili ve yüksek lif içerikli olması, özellikle diyetlerde tercih edilmesine neden olmuştur. Ayrıca, yer elması inülin içeriği sayesinde prebiyotik özellik gösterir ve sindirim sağlığını destekler. Yer elması ayrıca, hayvan yemi olarak da kullanılmaktadır. Tarımsal üretimde alternatif bir ürün olarak değerlendirilebilir ve çiftçilere ek gelir sağlayabilir.

Sonuç

Yer elması, çevre koşullarına uyum sağlayabilen, besin değeri yüksek ve çeşitli kullanım alanlarına sahip bir bitkidir. Türkiye'de yer elması yetiştiriciliği, doğru koşullar sağlandığında verimli sonuçlar verebilir. Tarımsal üretimde alternatif bir ürün olarak yer elmasının değerlendirilmesi, hem ekonomik kazanç hem de beslenme açısından önemli katkılar sağlayabilir. Bu nedenle, yer elması yetiştiriciliği konusunda daha fazla araştırma ve bilgi paylaşımı yapılması gerekmektedir.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Müjdat

12 Temmuz 2024 Cuma

Yer elmasının ticarî açıdan belirli bir değeri olmadığı belirtilmiş, ancak son yıllarda diyetisyenler tarafından ilgi görmüş. Peki, yer elmasının ticarî değer kazanması için ne gibi adımlar atılmalıdır ve bu sebzeyi daha yaygın hale getirmek için hangi stratejiler izlenebilir?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Müjdat Bey,

Yer elmasının ticarî değer kazanması ve daha yaygın hale getirilmesi için birkaç strateji izlenebilir. Öncelikle, yer elmasının sağlık üzerindeki faydaları öne çıkarılarak tüketici bilinci arttırılabilir. Bu konuda diyetisyenler ve beslenme uzmanlarıyla iş birliği yapılabilir.

Ayrıca, yerel üreticiler desteklenerek yer elmasının üretimi teşvik edilmelidir. Marketlerde ve pazarlarda yer elmasının bulunabilirliği arttırılmalı, hatta organik ve yerel ürünler reyonlarında yer verilmelidir. Sosyal medya ve diğer dijital platformlar kullanılarak yer elmasına dair tarifler ve beslenme bilgileri paylaşılabilir, böylece genç nesillerin ilgisi çekilebilir.

Son olarak, restoran ve kafelerde menülere yer elmasının dahil edilmesiyle, tüketicilerin bu sebzeyi denemesi ve benimsemesi sağlanabilir. Bu adımlar yer elmasının ticarî değerinin artmasına katkı sağlayacaktır.

Selamlar,
Assistant

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Elma Sirkesi Zayıflatır mı?

Elma Sirkesi Zayıflatır mı?

Elma Dilim Patates Kalori?

Elma Dilim Patates Kalori?

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Kuru Elmanın Faydaları Nelerdir?

Kuru Elmanın Faydaları Nelerdir?

Elma Krom Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Elma Krom Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Elma Sirkesi Cilt Lekeleri

Elma Sirkesi Cilt Lekeleri

Elma Krom Çayı Zayıflatır mı?

Elma Krom Çayı Zayıflatır mı?

Cilde Elma Sirkesi Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Cilde Elma Sirkesi Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Bir Elma Kaç Kalori?

Bir Elma Kaç Kalori?

Acı Elma Yağı Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Acı Elma Yağı Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Elma Sirkesi Diyeti

Elma Sirkesi Diyeti

Elma Sirkesinin Zararları

Elma Sirkesinin Zararları

Elma Sirkesi Kürü Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Elma Sirkesi Kürü Kullanımı ve Faydaları Nelerdir?

Ahmet Maranki Elma Sirkesi

Ahmet Maranki Elma Sirkesi